Dukat lokalny jest monetą służącą przede wszystkim do promocji miasta bądź gminy, oraz do przypomnienia o ważnych wydarzeniach, które miały miejsce w danym regionie. Dukaty takie w Polsce były bite od średniowiecza aż do końca pierwszej wojny światowej. Jednak warto uświadomić sobie dlaczego stały się one z powrotem takie popularne.

Dukat lokalny - zdjęcie znalezione na stronie - Katalogmonet.pl
Dukat lokalny – zdjęcie znalezione na stronie – Katalogmonet.pl

Tak jak już wcześniej wspomniano – dukaty lokalne są doskonałym narzędziem do promocji miast i gmin. Są one przede wszystkim atrakcją turystyczną. Bo któż nie chciałby przywieźć ze sobą pamiątki w postaci monety promującej region, w którym było się w celach turystycznych? Jest to bardzo atrakcyjna pamiątka z urlopu. I urzędnicy miast to spostrzegli. Ponadto jest wiele osób, które kolekcjonują monety. Niektórzy kolekcjonerzy numizmatów nawet specjalizują się w kolekcjonowaniu właśnie nowocześnie wybitych monet lokalnych. Dzięki takim osobom dukaty lokalne nabierają wartości, mimo iż są wykonane z materiałów nieszlachetnych.

Pierwszym dukatem wybitym nowocześnie, w ramach promocji miasta, była moneta wybita dla gminy Jastarnia, która pragnęła w ten sposób upamiętnić siedemdziesięciopięciolecie swojego istnienia. Został on nazwany Merkiem, zgodnie z tradycją kaszubską. Merki to nazwa starożytnych symboli, jakimi niepiśmienni rybacy znaczyli swoje łodzie oraz przedmioty użytku codziennego. Były one czymś w stylu herbów, czy znaków rodowych dla przedstawicieli niższych klas. Dziedziczono je, a miały one znaczenie personalne – dany znak można było przypisać do konkretnej osoby.

W jaki sposób Merki funkcjonowały w gminie Jastarnia? Ich wartość określono na 1:1 ze złotówką. Były one honorowane w wielu punktach usługowych. Merki okazały się być hitem przede wszystkim wśród turystów odwiedzających gminę. Zyskały one również wartość kolekcjonerską. Dziś mają one dla kolekcjonerów wartość około stu złotych. Dlatego też wiele miast i gmin poszło w ślady gminy Jastarnia i wyemitowało swoje dukaty lokalne. Nie ma się zresztą co dziwić – ożywiają one znacznie gospodarkę.

Tak więc, jak zostało wspomniane, dukaty lokalne są idealnym sposobem na promocję miast czy gmin. Turyści wprost uwielbiają wydarzenia związane ze zmianą waluty w mieście. Jest to coś interesującego i przyciągającego uwagę, gdy możemy płacić pieniędzmi innymi niż te, których używamy na co dzień. Wspaniałe i niezapomniane przeżycie.


Dukaty lokalne były monetami wybijanymi w Polsce od czasów średniowiecza. Natomiast wiadomo, że w innych państwach – na przykład w starożytnym Rzymie, gdy rzymianie podbili starożytną Grecję – dukaty lokalne były formą pozwolenia na używanie grekom monet z ich symboliką. Oczywiście jedna strona była zarezerwowana dla twarzy obecnie panującego cesarza (tak zwany awers), natomiast na rewersie grecy umieszczali podobizny swoich świątyń, czy wizerunki bóstw. Monety takie były używane w obrębie miast-państw, a wykonywane były z brązu.

Dukat lokalny Miastka - zdjęcie znalezione na stronie Dukaty.blox.pl
Dukat lokalny Miastka – zdjęcie znalezione na stronie Dukaty.blox.pl

Jeżeli chodzi o prawo do bicia monet, od zawsze zastrzegała je sobie władza centralna. Jednak od czasów średniowiecza, ten przywilej był coraz częściej dzielony pomiędzy klasztory, miasta, a nawet osoby prywatne. Oczywiście należało być do tego upoważnionym przez króla. Natomiast władca nie miał już wyłączności w tej kwestii. Jeżeli chodzi o Polskę, to już w piętnastym wieku własne monety emitowały takie miasta jak Gdańsk, Elbląg czy Toruń.

Do osiemnastego wieku bito dukaty lokalne z konieczności. Przede wszystkim dlatego, że potrzebne było zapełnić czymś lukę związaną z brakiem monet o niskim nominale. W tym celu wiele osób wybijało monety z metali nieszlachetnych i funkcjonowały one w obiegu jako monety o małej wartości. W podobny sposób postępowały oblężone zamki i twierdze. Biły one monety po to, by mieć czym zapłacić żołd okupantom.

W czasach pierwszej wojny światowej bicie dukatów lokalnych stało się bardzo powszechne. Każde większe miasto emitowało swoje monety z wizerunkami zabytków, scen z różnych baśni lub pejzażami. Była to gratka dla kolekcjonerów. Dlatego wiele z niemieckich miast zaczęło emitować dukaty specjalnie dla kolekcjonerów, wcale nie przeznaczonych do użytku.

Dziś dukaty lokalne są atrakcją turystyczną. Służą miastom i gminom przede wszystkim do promocji regionu. Umieszczane są na nich symbole, czy zabytki powiązane w różny sposób, na przykład historyczny, z danym regionem. Stosowane są również po to, by upamiętnić jakieś ważne wydarzenie. Pełnią one też ważną rolę na rynku kolekcjonerskim. Ponieważ dukaty lokalne są przedmiotem pożądania wielu kolekcjonerów, jest na nie duży popyt – szczególnie na rynku wtórnym. Dukaty takie mają wartość przeważnie historyczną – dajmy na to dukat, który jako pierwszy został wyemitowany w dzisiejszych czasach, dziś dla kolekcjonerów ma wartość około stu złotych.